XVIII.(18) yy.Avrupa'da Siyasi Gelişmeler
18.YY.DA AVRUPA' DA
SİYASİ GELİŞMELER
1. İspanya Veraset ( Kalıtım
) Savaşları ( 1702 - 1714 ) :
İspanya Kralı II.Şarl'ın erkek
evladı bulunmadığından, ölünce yerine akrabası bulunan Fransa Kralı XIV.Lui'nin
torunu Filip'in geçme isteği üzerine İspanya ve Fransa'ya karşı, Avusturya +
Bavyyera + İngiltere + Hollanda + Savua hükümetlerinin birleşmesiyle başlayan
savaşlar Utraht ( 1713 ) ve Rastad ( 1714 ) antlaşmalarıyla sona erdi.
Avusturya
: Belçika, Milano Dükalığı, Napoli, Sicilya adasını aldı.
Savua Dükası : Sardunya adasını, kral ünvanını aldı. * İtalya'
nın temelleri atıldı.
İngiltere : Fransa'nın Kanada'da bulunan sömürgelerinden
Ternöv adasını, Hudson körfezi kıyılarını, İspanya'dan Cebelitarık'ı, Minorka
adalarını aldı.
4. Fransa : XIV.Lui'nin daha önceki savaşlarda aldığı Alsas,
Strazburg,Artuva, Flandr, Franş Konte, Rosiyon' u iade etti.
5. XIV.Lui'nin torunu V.Filip'in İspanya krallığı kabul olundu.
6. Brandenbürg elektörü, Prusya kralı oldu.
2.
Lehistan Veraset ( Kalıtım ) Savaşları ( 1733 - 1738 ) :
Lehistan Krallığı mücadelesinde, Fransa + İspanya + Savua + Osmanlı (
sonradan ) birlikteliğine karşı, Avusturya + Rusya birlikteliği arasında oldu.
Sonuçta Viyana
Antlaşması imzalandı ( 1738 ) :
|
1. III.Ogüst'ün Lehistan Krallığı kabul olundu.
|
|
2. Stanislas Lehçinski' ye ölümünden sonra tekrar Fransa'ya geçmek
koşuluyla, Loren Dükalığı verildi.
|
|
3. Avusturya, İtalya'da bulunan topraklarından bir bölümünü, Savua
Kralına terketti. Napoli ile Sicilya adasını, krallıklara bıraktı.
|
3.
Avusturya Veraset ( Kalıtım ) Savaşları ( 1740 - 1748 ) :
Avusturya İmparatoru IV. Şarl'ın erkek evladı olmadığı için tahtı, kızı
Mari Terez'e bırakması nedeniyle, Bavyera + İspanya + Fransa + Prusya +
Lehistan + Saksonya birlikteliğine karşılık ; Avusturya + İngiltere + Rusya + Hollanda +
Sardunya birlikteliği arasında savaşlar oldu.
Savaşlar Ekslaşapel
Antlaşması ( 1748 ) ile son buldu.
Mari
Terez'in Avusturya kraliçeliği kabul olundu.
Prusya Kralı II.Frederik, Silezya' yı aldı.
Fransa aldığı yerleri geri verdi.
İngiltere ve Fransa sömürgelerden aldıkları yerleri karşılıklı olarak geri
verdi.
Yedi Yıl Savaşları ( 1756 - 1763 ) : Ekslaşapel antlaşmasının
sorunları çözememesi üzerine, Prusya + İngiltere işbirliğine karşılık, Fransa +
Avusturya + Rusya birlikteliği arasında savaş başlamış, Rusya daha sonra taraf
değiştirmiştir.
Paris Antlaşması ( 1763 ) ( İngiltere - Fransa )
:
Fransa,
Amerika ve Hindistan'daki sömürgelerini İngiltere' ye bıraktı.
Avrupa'daki sınırlar savaştan önceki şekle getirildi.
Hubertsburg Antlaşması ( 1763 ) ( Avusturya - Prusya )
:
1.
Prusya' nın Silezya' ya yerleştiği kesinleşti.
2.
Avrupa'daki sınırlar savaştan önceki şekle getirildi.
Yedi yıl savaşları sonunda, Fransa
zayıfladı
İngiltere sınırlarını genişletti.
Savaşların getirdiği mali bozukluğu düzeltmek için vergiler çıkarması Amerika
sömürgeleriyle ilişkilerinin bozulmasına yol açtı.
Prusya, Avrupa'nın karadaki en güçlü ülke
konumuna ulaştı.
4. Lehistan 'ın ( Polonya ) Paylaşılması ( 1772
- 1795 ) :
Rusya ve Avusturya'nın, Lehistan'ın topraklarını paylaşarak ortadan
kaldırma politikasına , Fransa ve Osmanlı Devleti Lehistan'ı koruma politikası
izlemişler ancak başarılı olamamışlardır.
Lehistan I.defa 1772 ' de Rusya - Prusya - Avusturya arasında paylaşıldı.
II.Defa 1793 'te Rusya ve Prusya tarafından paylaşıldı.
III. Defa 1795 ' te Rusya - Avusturya - Prusya tarafından üçüncü ve son kez
paylaşıldı.
Not : Lehistan ( Polonya ) , I.Dünya
savaşından sonra yeniden kurulmuş , II.Dünya savaşında Almanya ve Rusya arasında
paylaşılmış, savaşın sonunda siyasi bağımsızlığına yeniden kavuşmuştur.
5. Fransız İhtilali Savaşları ( 1792 - 1802 ) :
Temel sebep, Fransız ihtilaliyle
ortaya çıkan yeni yönetim anlayışının, Avrupa'nın diğer ülkelerini etkilemesini
önlemek ve Fransa'da yeniden Mutlak Krallık rejiminin kurulmak istenmesidir.
Konvansiyon meclisi döneminde Kral ve Kraliçenin idam edilmesi üzerine
Fransa' ya karşı, I.Bağlaşma
kuruldu; Almanya + Avusturya + Prusya + İngiltere + Hollanda + İspanya +
Napoli + Sardunya
1793 - 1797 döneminde süren savaşlar Kampo Formiyo Antlaşmasıyla ( 1797 ) sonuçlandı. Buna göre Avusturya , Belçika ve
Ren nehrinin sol tarafındaki toprakları Fransa' ya terk etti.
II.Bağlaşma
: Napolyon'un Mısır'a saldırısı üzerine, İngiltere + Rusya + Avusturya + Napoli +
Osmanlı Devleti arasında kuruldu. Savaş sonunda İngiltere ile Fransa arasında
Amyen
( Amiens ) Barışı imzalandı.( 1802 ) :
1.
İngiltere , Fransa' nın Avrupa'da savaşlar sonucu elde ettiği
kazançları ve Fransa'nın İtalya'da kurmuş olduğu yeni hükümetleri tanıdı
2.
Fransa'nın bağlaşığı olan Hollanda ve İspanya' dan almış olduğu sömürgeleri
geri verdi.
3. Fransa Mısır'dan ,
İngiltere Malta adasından çekilmeyi kabul etti.
Yorumlar
Yorum Gönder