I.Bayezıt;I.Mehmet,II.Murat Dönemleri
I.BAYEZID DÖNEMİ
( 1389-1402 )
( 1389-1402 )
ÖZELLİKLERİ :
Anadolu Türk Birliğini sağlaması. (Büyük
ölçüde )
Anadolu Beylerbeyliğini kurması.
Bizans'ın surlar dışındaki egemenliğine
son vermesi.
Osmanlı tarihinde ilk kez İstanbul'u kuşatması.
Boğazda Anadolu hisarını yaptırması.
Gelibolu'da ilk Osmanlı Tersanesini
açtırdı.( İstanbul Kuşatması amacıyla )
DÖNEMİN OLAYLARI :
Germiyan, Aydın,Saruhan ve Menteşe
beyliklerine son verdi.( 1390 )
Hamitoğulları beyliğine son
vererek,Karamanoğullarının başkenti Konya kuşatıldı.( 1391 ) Ancak,Balkanlarda
başlayan haçlı tehlikesi üzerine kuşatmaya son verdi.
1392 de Candaroğullarına son verildi.(
Kastamonu alınarak )
Niğbolu Savaşı ( 1396 ) :
Nedeni : Kuşatmadaki İstanbul'u kurtarma amacıyla,Osmanlı gücünü
Balkanlardan atma isteği.
Sonuçları :
Bosna ve Eflak Osmanlı himayesine girdi.
İslam dünyasında Osmanlı prestiji yükseldi.
Çok sayıda Müslüman Osmanlılara katıldı.
Osmanlıların Rumeli de kalıcılığını kesinleştirdi.
Osmanlılara Avrupa yolları açıldı
Sonuçları :
Bosna ve Eflak Osmanlı himayesine girdi.
İslam dünyasında Osmanlı prestiji yükseldi.
Çok sayıda Müslüman Osmanlılara katıldı.
Osmanlıların Rumeli de kalıcılığını kesinleştirdi.
Osmanlılara Avrupa yolları açıldı
1397'den itibaren Karamanoğulları(1398
),Canikoğulları,Kadı Burhanettin toprakları ( Eretna Beyliği ) alındı.
Bundan sonra Sivas'ın da alınması Osmanlılar ile Akkoyunlu ların arasını açtı.
Bundan sonra Sivas'ın da alınması Osmanlılar ile Akkoyunlu ların arasını açtı.
İstanbul ikinci defa kuşatıldı.(
1399 )
İstanbul'a Karadeniz den gelecek
yardımları engellemek amacıyla Anadolu Hisarını yaptırdı.Kuşatma Timur
tehlikesi üzerine kaldırıldı.Bizans la antlaşma yapıldı.Antlaşmayla İstanbul'da
bir cami ve Türk mahallesi yapılacak,Türk tüccarlarının İstanbul'a giriş ve
çıkışları serbest olacak,İstanbul'da Türk davalarına bakacak bir kadı
bulunacak,Bizans vergi verecekti.
Önemi:
İlk Osmanlı -Bizans antlaşması.
Bizans Osmanlı Devletinin siyasal gücünü tanımıştır.
Önemi:
İlk Osmanlı -Bizans antlaşması.
Bizans Osmanlı Devletinin siyasal gücünü tanımıştır.
Ankara Savaşı ( 1402 ) :
Nedenleri :
Timur ve Y.Bayezıd'ın İslam dünyası
liderliğini ele geçirme istekleri.
Doğu'ya sefere gidecek olan Timur'un
arkasında Osmanlılar gibi güçlü bir devlet bırakmak istememesi
Bayezıd'ın topraklarını aldığı Anadolu
beyliklerinin Timur'dan yardım istemeleri.
Timur'dan kaçan Bağdat Hükümdarı Ahmet
Celayirli ile, Karakoyunlu Hükümdarı Kara Yusuf'un Bayezıd'a sığınmaları.
Timur'un Doğu Anadolu'daki kara Tatarları
kışkırtarak Sivas'ı alması.
Bayezıd'ın Erzincan ve Kemah'ı alması.(
Timur'un korumasında olan topraklardı)
Timur'un bazı isteklerde bulunması. *
Şehzadelerden birisini istemesi * Anadolu beyliklerinin topraklarının geri
verilmesi * Adına hutbe okutulması ve Para basılması. ( Yıldırım bu istekleri
bağımlılık olarak değerlendirmiş ve kabul etmemiştir.)
Savaş : Timur Ordusunun iyi donanımı, Yardımcı
Sırp kuvvetleri ve Şehzade askerlerinin yerlerini terk etmeleri, kara Tatarlar
ve Anadolu beylik askerlerinin Timur'a geçmeleriyle Osmanlılar savaşı
yitirdiler.
Sonuçları:
Anadolu Türk Birliği bozuldu.Beylikler
yeniden kuruldu.( Karesi ve Eşrefoğulları hariç)
Balkanlarda ilerleme durdu.Mora ve
Yunanistan Bizans'a bırakıldı.
Osmanlı Devleti dağılma tehlikesi geçirdi.
Osmanlı Devletinde Fetret Dönemi başladı ( Kardeş kavgaları )
FETRET DÖNEMİ
( 1402 - 1413 )
( 1402 - 1413 )
Yıldırım Bayezıd'ın oğullarından Süleyman Çelebi ( Rumelide ), Musa Çelebi ( Bursa'da ), Mehmet Çelebi ( Amasya'da ),İsa Çelebi ( Balıkesir'de ) arasında geçen 11 yıllık taht kavgasına Fetret Dönemi denir.
Mehmet - Musa işbirliği İsa'yı,Musa Süleyman'ı , Mehmet Musa'yı yendi. ( Bizans ve Sırp desteği ).
Avrupa bu durumdan Dinsel ve Siyasal karmaşayı yoğun olarak yaşadığı için,
Balkanlarda Osmanlı gücü varlığını devam ettirdiği için yararlanamadı.
ÇELEBİ MEHMET (
I.MEHMET ) DÖNEMİ
( 1413-1421)
( 1413-1421)
Dağılma tehlikesi geçiren devleti yeniden
bir araya toplamayı başarmıştır. Bunun için kendisi devletin ikinci kurucusu
olarak kabul edilir.
Kapıkulu Ordusunu yeniden düzenledi.(
Devşirme sistemi başladı.)
Saruhan, Aydın,Menteşe beyliklerini
ortadan kaldırarak, Karamanoğullarına karşı üstünlük sağladı.
Arnavutluk,Mora,Bosna beylerinin
Osmanlılara bağlılığı yeniden sağlandı.
Eflak Osmanlı hakimiyetini tanıdı.
Venedik'le ilk deniz savaşı yapıldı,
kaybedildi. ( 1416 ) ( Çalıbey Deniz Savaşı )
Şeyh
Bedrettin İsyanı ( 1418-1420 ) :
Musa Çelebinin dinsel danışmanı ve Kazaskeri. İznik'e sürgün edildi.
Toplumsal, ekonomik ve siyasal yönleriyle ele alındığında Osmanlı merkezi
düzenine duyulan tepkiler gözlemlenir. Merkezin gittikçe güçlenen otoriter
yapısına karşı, sınır eyaletlerinde, göçebeler ve Türkmenler arasında kendini
gösteren hoşnutsuzluk, Şeyh Bedrettin' in ortaya atılmasına etken olmuştur.
Bunun dışında, taht kavgalarının, çapulların, haksızlıkların bunalttığı küçük
tımarlı sipahiler, köylüler,
işsiz-güçsüz kalmış dirlik bulamamış Türkmenler isyanın vurucu
güçleridir.
Dinler arasında bir ayrım olmadığını vurgulayan Şeyh Bedrettin, " İnsanın insana tapmasına, boyun eğmesine, sömürülmesine,
zulme karşıdır" (ölümünden sonra derlenen eseri,"
Varidat" ) .
Şeyh Bedrettin 'in müritlerinin , "kadınlardan başka her şeyin - yani
yiyecek, çift ve ekilmiş tarlaların insanlar arasında ortak olması düşüncesini
telkin ettiğini " Bizans Tarihçisi Dukas belirtmektedir.
Osmanlı tarihlerinde Bedrettin için ileri sürülen suçlamalardan bazıları
şunlardır : " Peygamberlik iddiasında bulunmak ; müslümanlığın haram
kıldığı şeyleri helal kılmak ; mal-mülk gibi kadınları da herkesin ortak malı
saymak "
Müridlerinin ( Börklüce Mustafa, Torlak Kemal ) Ege bölgesinde çıkardıkları isyanlar kanlı biçimde bastırılmış, Şeyh Bedrettin Deliorman' da yakalanmış, Serez'de idam edilmiştir.
Müridlerinin ( Börklüce Mustafa, Torlak Kemal ) Ege bölgesinde çıkardıkları isyanlar kanlı biçimde bastırılmış, Şeyh Bedrettin Deliorman' da yakalanmış, Serez'de idam edilmiştir.
Not : Daha geniş bilgi için kaynaklar : İ.Zeki Eyuboğlu,
Şeyh Bedrettin ve Varidat , Cemil Yener, Şey Bedrettin-Varidat, Dukas, Bizans
Tarihi
Düzmece Mustafa İsyanı ( 1418-1420 ) :
Edirne'yi ele geçirip padişah olmak istedi.İsyan bastırılmış ve Bizans'a
sığınmıştır.( Bizans'a para verildi )
II.MURAT DÖNEMİ
( 1421-1451)
( 1421-1451)
Osmanlı gücünü Balkanlar ve Anadolu'da
sağlamlaştırdı.
Balkanlarda Osmanlı egemenliğini kesin
olarak yerleştirdi.
Düzmece Mustafa isyanı: Yeniden ayaklanan
şehzade Mustafa isyanı bastırılarak, Şehzade Mustafa öldürüldü.Bizans
ayaklanmayı desteklediği için kuşatıldı.
Kardeşi Mustafa Çelebi isyanını da
bastırdı.
Hamitoğulları,Candaroğulları ve Germiyanoğulları beylikleri yeniden
Osmanlılara bağlandı.Menteşe ve Tekeoğulları beylikleri osmanlılara katıldı.
Bizans,Sırbistan,Eflak ve Macaristan
Osmanlı egemenliğini kabul ettiler.
Arnavutluk Osmanlı himayesine girdi.
Segedin Barışı ( 1444 ) -Haçlı ittifakı ve Karamanoğulları'nın saldırısı
üzerine Macarlar la yapıldı. * Bu antlaşmadan sonra II.Murat tahtı 12 yaşındaki oğlu II.Mehmet'e
bıraktı.
Varna Savaşı ( 1444
) :
Haçlıların tahtta 12 yaşında bir çocuğun
bulunmasından yararlanmak istemeleri. ( Yönetim boşluğu )-
Osmanlıları Balkanlardan atmak istemeleri.
Balkanlardaki Türk varlığını
sağlamlaştırdı.
II.Kosova
Savaşı ( 1448 ) :
Haçlıların Osmanlıları Balkanlardan kesin
olarak atmak istemeleri.
Balkanlara Türklerin kesin olarak
yerleşmesini sağlamıştır.
Bu savaştan sonra Balkan ve Avrupalıların
Türklere saldırı gücü sona ermiş ve savunmaya çekilmişlerdir. ( 1683 II.Viyana bozgununa kadar )
Yorumlar
Yorum Gönder