III.Selim Dönemi (Dağılma Dönemi)
DAĞILMA DÖNEMİ
Bu Dönemde İzlenen Politika :
Fetih
siyasetinden vazgeçilerek, devletin topraklarını ( sınırlarını ) koruma
politikası izlenmiştir.
Halkın
sosyal yapısında ıslahatlar yapılmıştır.
Gerileme
döneminde başlayan denge politikasına devam edilmiştir.
Rusya'
nın yayılma çabalarına karşılık, diğer devletlerin desteği sağlanmaya
çalışılmıştır.
Yapıyı
çağdaşlaştırma ve batılılaşma çabaları görülür.1. Döneminde yapılan Yenilikler ;
Devletin
gidişi hakkında devlet adamlarından rapor istendi.
Avrupa
tarzı eğitim veren "Nizam-ı Cedit " adında askeri ocak kurdu.
Askeri
ocağın giderlerini karşılamak amacıyla, "İrad-ı Cedit" adlı bir
hazine oluşturdu.
"Mühendishane-i
Berr-i Hümayun" adlı, kara topçu okulu açıldı.
Avrupa'dan
çok sayıda mühendis ve uzman getirildi.
Avrupa'da
daimi elçilikler kuruldu.
Okullarda
yabancı dil ( Fransızca), bu dönemde okutulmaya başlandı.
Halk
yerli malı kullanmaya özendirildi.
2. Fransa'nın Mısır'a Saldırması ( 1798- 1801 ) :
Nedenleri :
Mısır'ı
ele geçirerek , İngiltere'nin sömürge bağlantılarını kesmek
Osmanlı
devletinden pay kapmak
Akdeniz'de
Fransız gücünü, egemenliğini artırmak
Mısır'ın
ekonomik kaynaklarından yararlanmak.
Gelişme :
Napolyon Tulon'dan hareket ederek, İskenderiye'ye çıkmış,
Mısır'daki Osmanlı kuvvetlerini yenilgiye uğratarak, Kahire'ye girmiştir.
Fransa ile savaş halinde bulunan İngiltere ve Rusya'nın,Osmanlı Devletine
yardım teklifi üzerine bağlaşma kuruldu.Rus ve İngiliz donamaları, Akdeniz'e
açıldılar. Ruslar egedeki bazı adaları geçici olarak ele geçirdiler, Amiral
Nelson komutasındaki İngiliz donanması, İskenderiye yakınlarındaki
"Abukır" da, Fransız donanmasına baskın yaparak, gemileri
yaktı.Napolyon Osmanlı Devletini barışa zorlamak amacıyla, Suriye üzerine
yürümüş, Akka kalesini kuşatmış, fakat "Cezzar Ahmet Paşa"
komutasındaki "Nizam-ı Cedit " askerlerine yenilmiştir. Napolyon bir
süre sonra yerine vekil bırakarak Mısır'ı terketti.
Sonuç :
El-Ariş Antlaşması ( 1801 ) : Fransızlar , Mısır'ı boşaltarak Osmanlı
devletine teslim edecekler, buna karşılık İngilizler, gemileriyle Fransızlar'ı
, Fransa' ya taşıyacaklardı.
3. Sırp İsyanı (1804) :
Sebepleri:
1)- Fransız İhtilalinin Milliyetçilik, bağımsızlık ve hürriyet gibi fikirlerinin sırplar üzerinde etkili olması
2)- Savaşların Sırbistan toprakları üzerinde geçmesi ve bu savaşlar sırasında Sırbistan’ın sık sık el değiştirmesi
3)- Sırbistan’daki Yeniçerilerin olumsuz davranışları
4)- Rusya'nın kışkırtması
İsyan:
Bu sebeplerden dolayı 1804’de KARA YORGİ liderliğinde Sırplar ayaklandı.
* Osmanlı Devletinde “Milliyetçilik” akımı neticesinde ayaklanan ilk topluluk SIRPLAR’dır.
Sırplarla İlgili Antlaşmalar:
1)- 1806-1812 Osmanlı Rus Savaşı sonucunda Ruslarla imzalanan BÜKREŞ ANTLAŞMASI’nda Sırplara bazı haklar verildi.
2)- 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı sonucunda Ruslarla imzalanan EDİRNE ANTLAŞMASI’nda Sırplara özerklik verildi.
3)- 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sonucunda imzalanan Ayestefanos ve BERLİN ANTLAŞMASI’nda Sırbistan'a bağımsızlık verildi..
4. Kabakçı Mustafa İsyanı ( 1807 ) :
Nizam-ı Cedit askerlerinin varlığını kendileri için tehlikeli gören Yeniçeriler, Nizam-ı Cedit askerlerinin Tuna boylarına gönderilmesini fırsat bilerek ayaklandılar. III.Selim'i öldürerek, IV.Mustafa'yı padişah yaptılar, Nizam-ı Cedit ocağını kaldırdılar. Ancak, III.Selim'in dostu , Rusçuk ayanı "Alemdar Mustafa Paşa" İstanbul'a gelerek ayaklandırmayı bastırmış, IV.Mustafa'nın yerine II.Mahmut'u tahta çıkarmıştır.
Yorumlar
Yorum Gönder